Hamiləlik necə keçir: əsas mərhələlər və həftə-həftə inkişaf

Hamiləlik – qadın orqanizmində mühüm dəyişikliklərin baş verdiyi unikal və mürəkkəb bir prosesdir. Hamiləlik necə keçir? Doqquz ay ərzində uşaq formalaşır və inkişaf edir, ana orqanizmi isə yeni şəraitə uyğunlaşır. Bu dövrdə sağlamlığa diqqət yetirmək, düzgün qidalanmaq və mütəmadi müayinələrdən keçmək vacibdir.

Hamiləlik necə inkişaf edir? Bu proses üç trimestrə bölünür və hər trimestr qadın orqanizmində və körpənin inkişafında müəyyən dəyişikliklərlə müşayiət olunur. Gəlin hamiləliyin həftə-həftə necə keçdiyini və müxtəlif mərhələlərdə nə gözləmək lazım olduğunu nəzərdən keçirək.

Hamiləliyin həftə-həftə gedişi

Birinci trimestr (1–12 həftə)

Bu mərhələdə mayalanma, embrionun formalaşması və həyati vacib orqanların əsası qoyulur. İlk həftələrdə hormon səviyyəsinin dəyişməsi səbəbilə toksikoz, yorğunluq və əhval dəyişikliyi yarana bilər.

• 1–4 həftə – mayalanmış yumurta uşaqlığın divarına yerləşir, plasentanın inkişafı başlayır. Qadın hamilə olduğunu hələ hiss etməyə bilər.
• 5–8 həftə – dölün əsas orqanları formalaşır, ürək döyüntüsü meydana çıxır. Əksər hallarda ilk simptomlar – ürəkbulanma, yuxululuq, qoxulara həssaslıq müşahidə olunur.
• 9–12 həftə – döl sürətlə böyüyür, üz cizgiləri və barmaqlar formalaşır. Çox qadında toksikoz azalır və vəziyyət yaxşılaşır.

Bu dövrdə həkimə getmək, analizlər vermək və körpənin düzgün inkişafı üçün fol turşusu qəbuluna başlamaq vacibdir.

İkinci trimestr (13–27 həftə)

Bu dövr ən sakit mərhələ sayılır. Orqanizm uyğunlaşmış, hormonlar stabilləşmiş, toksikoz azalmış olur. Gələcək ana körpənin ilk hərəkətlərini hiss etməyə başlayır.

• 13–16 həftə – beynin aktiv inkişafı, süd dişlərinin ilkin formalaşması, dərinin şəffaflaşması baş verir.
• 17–20 həftə – ana ilk hərəkətləri hiss edir, sinir sistemi formalaşır. Bu dövrdə dölün vəziyyətini qiymətləndirmək üçün ilk USM aparılır.
• 21–24 həftə – sürətli çəki artımı başlayır, körpə səslərə reaksiya verir, aktiv hərəkət edir. Uşaqlıq böyüyür, təlim sancılarının ilk əlamətləri görünə bilər.
• 25–27 həftə – körpə artıq gözlərini açır, əmmə refleksi yaranır, hərəkətlərin koordinasiyası inkişaf edir.

Qadın qarının böyüməsi səbəbilə narahatlıq, ödem və bel ağrıları hiss edə bilər. Düzgün qidalanmaq, istirahət və yüngül fiziki fəaliyyət vacibdir.

Üçüncü trimestr (28–40 həftə)

Bu, son mərhələdir: körpə çəki toplayır, doğuşa hazırlaşır və qadın orqanizmi doğuşa hazırlıq mərhələsinə keçir.

• 28–32 həftə – körpə aktiv hərəkət edir, işığa və səsə reaksiya verir, uşaqlıq böyüdükcə təngnəfəslik yaranır.
• 33–36 həftə – körpə başı aşağı vəziyyəti tutur, çəkisi 2,5 kq-a yaxınlaşır. Ana yorğunluq hiss edir, yalancı sancılar ola bilər.
• 37–40 həftə – körpə doğuşa tam hazırdır, ağciyərləri inkişaf etmişdir, çəkisi 3–4 kq olur. Ana doğuş əlamətlərini hiss edə bilər: qarının aşağı enməsi, təlim sancılarının güclənməsi.

Bu mərhələdə həkimlə əlaqədə olmaq, doğum çantası hazırlamaq və vəziyyətə diqqətlə nəzarət etmək vacibdir.

Doğuş nə zaman başlayır?

Doğuş adətən 38–40 həftələrdə baş verir, lakin azacıq fərqlər ola bilər. Doğuşun yaxınlaşdığını göstərən əsas əlamətlər:

• Qarının aşağı enməsi
• Selikli tıxacın ayrılması
• Təlim sancılarının güclənməsi
• Amnion kisəsinin partlaması
• Qəbul edilən real sancılar (getdikcə müntəzəm hala gəlir)

Bu əlamətlər göründükdə dərhal doğum evinə müraciət etmək lazımdır.

Nəticə

Hamiləlik necə keçir? Üç mərhələdən ibarətdir: birinci trimestr – orqanların formalaşması, ikinci – aktiv inkişaf, üçüncü – doğuşa hazırlıq. Düzgün qidalanma, istirahət, həkim nəzarəti və orqanizmdəki dəyişiklikləri izləmək vacibdir. Hər bir qadında hamiləlik fərdi şəkildə keçir, lakin sağlam həyat tərzi riskləri azaldır və doğuşa daha yaxşı hazırlaşmağa kömək edir.